Javascript nedir
Web tarayıcılarında yaygın olarak kullanılan betik bir programlama dilidir. Javascript açık kaynak kodlu olduğundan dolayı, sunucuyla iletişime geçmede kolaylık sağlar ve geliştirilebilir özelliklere sahiptir. Bu yüzden dünya genelinde yaygın olarak tercih edilir. Javascript tanımı yaptıktan sonra, gelelim bu yazılım dili ile ne yapacağımıza…
Ne Yapacağız ki Javascript’i?
Daha çok webmaster ve yazılım uzmanlarının işine yarayacak işlemlerin kolaylıkla yapılabildiğini söyleyebiliriz. Gelin aşağıda maddeler halinde, Javascript ile neler yapılabileceğini görelim:
HTML kaynak kodları değiştirilebilir. HTML kodlarının içine gömülebilir. Böylelikle dinamik web sayfaları tasarlanabilir.
Web sayfalarının düzgün görüntülenmesini sağlarlar.
JS kodları kullanılarak, sayfa yükleme hızı ve yenileme işlemleri kolaylıkla gerçekleştirilebilir.
Tüm web sunucuları tarafından kolaylıkla kullanılabilir ve geliştirilebilir.
Javascript Özellikleri Nelerdir?
Biraz karmaşık ibareler olsa da, Javascript özellikleri yazılımcıların da anlayacağı şekilde, aşağıda maddeler halinde verilecektir. Böylece bu harika betik dilinin neden kullanılması gerektiği de ortaya çıkacaktır.
Windows işletim sisteminde Notepad yardımıyla, MacOS işletim sisteminde ise Simple Text yardımıyla Javascript kodları oluşturulabilir.
Tüm Javascript kodları, –> kodu ile biter.
<script> etiketiyle, eski sürümde olan tarayıcıların, JS kodlarını anlaması sağlanır.
Kod satırında açıklama yapılabilir. Böylece değiştirilmesine ve nasıl değiştirileceğine dair ipucu verilmiş olur. JS’de kod satırında yapılan açıklamalar, // ile başlar ve yine // ile biter. Eğer bir satırdan fazla açıklama söz konusu ise /* ile açıklama başlar ve */ ile açıklama biter.
HTML kodları arasına gömülebilir. Uzantısı .js olan dosyalarda saklanır. Gerektiğinde ise HTML içerisinden çağrılabilir.
Genel olarak <head> etiketlerinin arasında kullanılır.
Tarayıcılar tarafından, JS kodları yorumlanır, yani çalıştırılır.
JS’nin nesneler ve olaylarla ilgili görev tanımları bulunur. Kullanıldığı her unsurda nesne olarak algılanır.
ASP kodları ile birlikte kullanılabilir. Böylede Server tarafından dosya oluşturulabilir. Hatta bu dosyaları kopyalayabilir ya da silebilirsiniz.
Web sitenizdeki müşterilerin kod ihtiyacını karşılamak için JS kullandığınızda yalnızca HTML sayfalarına yönelik işlemleri gerçekleştirebilirsiniz.
Abi Şu Javascript’i Bir Yükleyiver Yapamadım
Tüm tarayıcılarda, JS’nin nasıl etkinleştirileceğini aşağıda detaylarıyla anlatacağız. Peki bu bilgi benim ne işime yarayacak diye soracak olursanız, film izleme sorunu yaşayanlar bilirler, tarayıcılarda mutlaka JS eklentisinin olması gerekiyor. En azından bu iş için kullanabilirsiniz. Haydi o zaman başlayalım:
Chrome JS Etkinleştirme:
Web tarayıcınızın menüsüne gelin. Sırasıyla; özelleştir-ayarları tıklatın.
Gelişmiş ayarlar bölümüne gelin.
Gizlilik menüsünü açın ve içerik ayarlarına tıklayın.
Açılan pencerede, Javascript alanını göreceksiniz. Bu bölümdeki “JavaScript çalışsın (önerilen)” bölümünü seçin.
Tamam diyerek, bu bölümden ve diğer bölümlerden çıkın.
Tarayıcınızı yenilediğiniz zaman, JS’nin çalıştığını göreceksiniz.
Internet Explorer JS Etkinleştirme:
Tarayıcınızdan menüleri açın ve buradan “Araçlar” üzerine tıklayın. “internet Seçeneklerini” seçin.
Güvenlik sekmesini işaretleyin.
Güvenlik sekmesinin altında bulunan Özel Ayar kutucuğunu seçin.
Buradan Güvenlik ayarları-İnternet alanı penceresi açılacaktır. Açılan pencereden “Scripting” bölümüne gelin.
Buradan “Aktif Scriptler” seçeneğine gelin ve aktif edin.
“Bu alan için bu değişiklikleri yapmak istediğinize emin misiniz?” onay kutucuğuna evet cevabı verin ve kapatın.
Son olarak sayfayı yenileyin. JS’nin aktif hale geldiğini göreceksiniz.
Mozilla FireFox JS Etkinleştirme:
Tarayıcınızın adres çubuğuna “about.config” yazın ve Enter tuşuna basın.
Karşınıza, “Söz veriyorum dikkatli olacağım!” mesajı gelecektir. Bu düğmeye tıklayın.
Karşınıza çıkan arama kutucuğuna “Javascript enabled” yazın ve enter tuşuna basın.
Burada karşınıza “javascript enabled” kutucuğu çıkacaktır. Yapmanız gereken buradaki değerleri “false” ya da “true” olarak seçmek olacaktır. Herhangi bir tanesini seçebilirsiniz.
Sayfayı yenilediğinizde, JS’nin etkin hale geldiğini göreceksiniz.
Opera JS Etkinleştirme:
Menü bölümüne gelin. Ayarlar simgesine tıklayın.
Buradan Websiteleri bölümüne tıklayın ve “Tüm sitelerde Javascript’i çalıştır” seçeneğini aktif hale getirin.
Tarayıcınızı yenilediğinizde, JS aktif hale gelecektir.
Apple Safari JS Etkinleştirme:
Safari tarayıcınızın menüsüne gelin. Buradan “düzenleyici” bölümünü seçin ve “tercihler” yazan kısma tıklayın.
Buradan “Güvenlik” sekmesine tıklayın.
Güvenlik sekmesinin altında “Web içeriği” adlı bir bölüm göreceksiniz. Burada da “JavaScript Aktif” seçeneğine gelin ve işaretleyin.
Sayfayı yenileyin ve JS aktif hale getirin.
Evet hepsi bu kadar. En sık kullanılan tarayıcılarda, JS’yi nasıl aktif hale getireceğinizi anlatmış olduk. Umarız yararlı olmuştur.
Bedava mı Bu Javascript?
Evet! Tamamen ücretsizdir. Şu anda Mozilla firmasına bağlı topluluk tarafından sürekli olarak geliştirilmekte ve bakımı yapılmaktadır. Herhangi bir Javascript hatası söz konusu olduğunda, topluluk üyeleri anında müdahale etmektedir.
Ayrıca Javascript kodları düzenli olarak topluluk tarafından güncellenmektedir.
Javascript Neden Kullanmalıyım?
Sanırız betik dilinin avantajlarından bahsedersek, neden kullanılması gerektiği de net bir şekilde anlaşılmış olur. Hemen başlayalım:
Web sayfalarında derleyici görevi görmektedir. Böylece ekstra derleme yazılımına ihtiyaç duymazsınız.
Web sayfalarının hızlı bir şekilde açılabilmesini sağlar.
Tüm interaktif dosyaların kolay ve hızlı bir şekilde açılabilmesini sağlar.
Diğer yazılım dillerine göre anlamak ve kullanmak kolaydır.
Hataların ve çözümlerin anlaşılması kolaydır. Böylece bir hata meydana geldiğinde kolaylıkla giderilebilir.
Web sayfalarına özel ayarlamalar yapılabilir. Mesela fare imlecini belirli bir nesne üzerine getir gibi bir komut, yalnız o web sayfasına özel olarak atanabilir.
Birden fazla platformda ve tarayıcıda çalışabilir. Kullanım alanı oldukça geniştir.
Web sunucuları ile etkileşim halindedir. Diğer yazılım dillerine göre bu yönüyle oldukça avantajlıdır.
İnternet sitelerinin performansını yükseltir.
Eğer sitenizde Javascript kullanıyorsanız, bu kodlama ile yaptığınız müşteri cevap programları ile müşterilerinize hızlı bir dönüş sağlayabilirsiniz.
Peki bu betik dili tamamen yararlı mıdır? Tabi ki hayır. Biraz da dezavantajlarından bahsedelim.
Bilgisayar korsanlarının ilgisini çeker. Kullanımı ve anlaması kolay olduğu için birçok zararlı yazılım hazırlamada kullanılabilir.
Her zaman başka bilgisayarlar ya da tarayıcılar tarafından desteklenmeyebilir.
Güvenlik açıkları bulunabilir. Bu yönüyle saldırılara açıktır.
JS kodları büyük bir hacme sahiptir. Kontrol edilmesi bu yönüyle zorlaşabilir.
JavaScript Hataları Nelerdir?
Bu başlık altında, genel olarak karşılaşılan JS hatalarından bahsedeceğiz. Kulağınızın bir kenarında bulunsun değil mi?
Tanımlama operatörü hatası verebilir. İki değeri eşitlemek için kullanılan = = tanımlamasında hata oluşabiliyor.
Kod satırında oluşturulan dizgiler, string adı verilen tırnak işareti içerisinde yer alması gerekiyor. Tek tırnak ile açılan satırlar çift tırnakla kapatıldığında hata verebiliyor.
Açılan parantezler kapanmayabiliyor. Bu nedenden dolayı kod satırı hata verebiliyor. Mesela; if, for ya da do ile başlayan komutlarda parantez kapatma hatası alabiliyorsunuz.
Hiyerarşi ile oluşturulmamış dosya sistemine ya da nesneye erişmek için “abs has no properties” hatası ile karşılaşılabiliyor.
JS’nin kendi kullandığı değişken komutlarda bazı durumlarda hata alınabiliyor.
Küçük büyük harf karıştırılması, Javascript kodları arasında sıkça karşılaşılan sorunlar arasında yer alıyor.